Tom zawiera cykl powieści historycznych autorstwa Henryka Sienkiewicza, których akcja toczy się na terenach I Rzeczypospolitej pod koniec pierwszej i w drugiej połowie XVII wieku. Akcja pierwszej części toczy się w czasach powstania Chmielnickiego (1648–1657), druga to dzieje wojny ze Szwecją (1655–1660), a trzecia część opisuje początek wojny z Turcją (1672–1676) i pierwsze zwycięstwo Jana Sobieskiego pod Chocimiem. Głównymi bohaterami są postacie fikcyjne, które mają jednak odległe pierwowzory historyczne o autentycznych nazwiskach: Jan Skrzetuski, Michał Wołodyjowski, Andrzej Kmicic, Onufry Zagłoba. W skład „Trylogii” wchodzą następujące powieści: „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski”.